TO TRUDNA DO ZDIAGNOZOWANIA I LECZENIA CHOROBA. NIESTETY, WYSTĘPUJE CORAZ CZĘŚCIEJ, SZCZEGÓLNIE U DZIECI. CECHĄ CHARAKTERYSTYCZNĄ JEST ŚWIĄD CIAŁA I WYPRYSK POJAWIAJĄCY SIĘ NA CHOROBOWO ZMIENIONEJ SKÓRZE.

AZS jest określane jako „szczególna predyspozycja do chorobowego reagowania na styczność z pospolitymi substancjami otaczającego nas środowiska, nieszkodliwymi dla większości osób w populacji”. Atopia jest nieprawidłową, zaburzoną reakcją mechanizmu immunologicznego człowieka. Alergiczne zapalenie skóry, skaza niemowlęca, skaza białkowa, uczulenie na mleko i wiele innych określeń, które słyszysz od lekarzy, od znajomych z małymi dziećmi, czytasz w prasie – to wszystko sprowadza się do przewlekłej, nawracającej, wrodzonej choroby – atopii.

Przyczyny

Za występowanie atopii odpowiedzialne są niewątpliwie czynniki genetyczne, chociaż mechanizm jej dziedziczenia wciąż nie jest dokładnie poznany. Jeżeli na atopię choruje jedno z rodziców, to istnieje 30 proc. prawdopodobieństwa, że u dziecka mogą ujawnić się objawy chorobowe. Ryzyko zwiększa się do 70 proc, gdy na atopię chorują oboje rodzice. Dziedziczy się jednak nie atopowe zapalenie skóry, lecz skłonność do atopii, czyli alergii uwarunkowanych genetycznie – należy do nich także astma oskrzelowa i katar sienny.

Atopowe zapalenie skóry kojarzy nam się typowo z alergią, ale około połowa chorych nie jest uczulona. Chorują z powodu defektu ektodermalnego, czyli ich skóra z powodu nieprawidłowej budowy szybciej wysycha, pęka i swędzi.

ZA WYSTĘPOWANIE ATOPII ODPOWIEDZIALNE SĄ NIEWĄTPLIWIE CZYNNIKI GENETYCZNE, CHOCIAŻ MECHANIZM JEJ DZIEDZICZENIA WCIĄŻ NIE JEST DOKŁADNIE POZNANY.

Miejsce zamieszkania

Duże znaczenie ma też miejsce zamieszkania. Zdecydowanie najwięcej zachorowań stwierdza się w krajach wysoko uprzemysłowionych, o wiele częściej w miastach niż na wsiach. Najbardziej niepokojącym sygnałem jest fakt, że w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat liczba chorych ludzi stale wzrasta. Szacuje się, że około 20 proc. populacji cierpi na to schorzenie. Zazwyczaj pierwsze jego objawy dostrzega się we wczesnym dzieciństwie – u ok. 60 proc. pacjentów ujawniają się one przed pierwszym rokiem życia.

Choroba objawia się przede wszystkim silnym swędzeniem i dużym wysuszeniem skóry. O ile suchą skórę bardzo łatwo zdiagnozować. to w przypadku niemowląt, które nie umieją jeszcze zasygnalizować świądu, trzeba zwracać uwagę na zachowanie dziecka. Ogólne rozdrażnienie, zwiększona płaczliwość i obniżone łaknienie mogą świadczyć o odczuwaniu silnego swędzenia. Inne objawy:

• przewlekłe, powracające zmiany skórne nasilające się po kontakcie z alergenem lub czynnikiem drażniącym – gorąca kąpiel, zanieczyszczenia powietrza (zazwyczaj ostry rumień z tendencją do łuszczenia, z czasem pojawiają się na nim grudki, pęcherzyki, nadżerki i strupy), wysięki;
• charakterystyczne umiejscowienie zmian skórnych, najczęściej pojawiają się na twarzy, zgięciach kończyn, dłoniach, palcach, uszach, stopach i brzuchu; u niemowląt mogą występować na całym ciele;
• skłonność do zakażeń skóry;
• nietolerancja wełny;
• nietolerancją pokarmowa [szczególnie na jajka, mleko, orzeszki ziemne, ryby, soję i pszenicę], także na inne pokarmy, np. na czekoladę;
• alergia wziewna (najczęstszymi alergenami są roztocza kurzu domowego, pytki traw i drzew oraz sierść zwierząt).

Jednak nawet przy współwystępowaniu kilku z opisanych objawów do zdiagnozowania atopii niezbędna jest konsultacja lekarza!

Trudne leczenie

Leczenie atopowego zapalenia skóry j t bardzo trudne i żmudne, a polega przede wszystkim na dobraniu odpowiednich leków Inhibitory kalcyneuryny to nowe leki, które w łagodnym i umiarkowanym ASZ przynoszą znaczną poprawę. Zmniejsza się świąd, znikają zmiany zapalne na skórze. Przy braku poprawy stosujemy sterydy miejscowe lub intensywniejsze leki immunosupresyj-ne. Ważną rolę (szczególnie w zmniejszeniu świądu] odgrywają leki antyhistaminowe. Można je stosować już od szóstego miesiąca życia dziecka. Farmakoterapia nie będzie jednak skuteczna bez wsparcia jej właściwą pielęgnacją skóry.

Odpowiednia pielęgnacja

Ponieważ jednym z podstawowych objawów AZS jest suchość skóry oraz podatność na podrażnienia i alergie, bardzo ważnym elementem leczenia i łagodzenia objawów atopii jest systematyczna, kompleksowa pielęgnacja skóry. Na przestrzeni ostatnich lat liczba dostępnych środków znacznie wzrosła. To tzw. emolienty – preparaty pomiędzy zaawansowanymi kosmetykami a lekami, które są dostępne w aptekach bez recepty. W tej grupie znajdziemy zarówno płyny do mycia, jak i kostki, kremy, maści nawilżające.

ZDECYDOWANIE NAJWIĘCEJ ZACHOROWAŃ STWIERDZA SIĘ W KRAJACH WYSOKO UPRZEMYSŁOWIONYCH.